حد ضرر (Stop Loss) دستوری برای بستن یک پوزیشن در یک قیمت و یا درصد خاص است تا بدین وسیله ضرر را محدود و کنترل کرد. همچنان که از نام آن برمی آید، توقف حد ضرر برای محدود کردن و کنترل ضرر در مواردی است که یک ایده ترید موفق از آب در نمی آید.
استفاده از توقف حد ضرر یکی از پایه های مهم مدیریت ریسک است، به همین خاطر است که هر کتاب، وبینار و مربی معقول بر اهمیت استفاده از آن در ترید تاکید می کند. اما استفاده و مدیریت ضعیف حد ضرر می تواند هزینه زیادی برای شما داشته باشد. بسیار اتفاق افتاده که حد توقف را در فتیله شمع (نمودار کندل استیک) بگذاریم و با رسیدن به آن حد از معامله خارج شویم و بعدا قیمت به هدف خورده و ما از معامله بیرون بوده ایم. در این نوشتار به پنج اشتباه رایج در مورد گذاشتن و مدیریت حد ضرر پرداخته می شود که در ترتیب ذکر کردن این موارد هدفی مد نظر نگارنده نیست.
هدف از این نوشتار توصیه مالی و مشاوره نیست. برای کسب مشاوره با افراد متخصص صحبت کنید نه با غریبه هایی در اینترنت که ادعای دارا بودن اطلاعات تخصصی در این حوزه را دارند.
۱- تعیین نکردن پیشاپیش سطح توقف
قبل از باز کردن یک ترید باید بدانید که حد توقف شما کجا خواهد بود. همین قضیه در مورد ورود و هدف های شما هم صادق است. تا زمانی که ترید فعال است و سود و ضرر شما نوسان دارد، هر دلیلی برای باقی ماندن در بازار پیدا خواهید کرد. فایده تعیین حد توقف قبل از شروع معامله این است که هر گونه احساساتی از تصمیم گیری برداشته می شود زیرا شما هنوز سرمایه خود را به خطر نیانداخته اید و شما در واقع با نگاه به نمودار این حد را تعیین کرده اید. اما اگر از قبل این حد توقف را تعیین نکرده باشید و بازار با تمام نیروی خود شروع به حرکت علیه شما کند، به احتمال زیاد توسط بازار برهم زده می شوید و به این نکته توجه نمی کنید که ایده ترید شما در واقع بی اعتبار گشته است. در این حالت دیگری حدی برای توقف ضرر شما متصور نخواهد بود. پس قبل از باز کردن یک پوزیشن در مورد جایی که اشتباه کرده اید، تصمیم گیری کنید.
۲- گذاشتن حد ضرر (Stop Loss) بر اساس هر عدد دلخواه
بازار کاری به نسبت ریسک شما ندارد، برای بازار مهم نیست که یک عدد جادویی ۲ درصد دور از نقطه ورود و یا هر رقم مزخرف دیگری باشد. یکی از خطرناک ترین اشتباهاتی که ممکن است مرتکب شوید این است که سعی کنید بازار را با چارچوب خود متناسب کنید. برعکس باید چارچوب کاری خود را با بازار متناسب کنید. اگر یک عدد طلایی یا معادله ای برای گذاشتن یک حد ضرر مناسب موجود بود، کار راحت می شد اما چنین چیزی وجود ندارد.
بنابراین وقتی تصمیم می گیرید که حد ضرر خود را کجا بگذارید، این تصمیم گیری باید بر اساس تحلیل تکنیکال انجام شود. حد ضرر را نباید بر اساس یک سطح جادویی قیمت که در درصد خاصی و بر اساس میل شماست، پیش بینی کرد. بازار به این چیز ها اهمیتی نمی دهد.
۳- حد ضرر (Stop Loss) خود را برای سر به سر شدن و یا سود حاشیه ای در اولین زمان ممکن حرکت دهید
هدف از حد توقف محافظت از شما در صورتی است که ایده ترید شما درست درنیاید و هدف این نیست که معاملات شما خالی از ریسک شود. منطق حکم می کند که حد توقف بر اساس تحلیل تکنیکال تنظیم شود. بسیاری از افراد با این مطلب موافقند که حد ضرر باید بر اساس تحلیل تکنیکال باشد اما با این وجود خوشحالانه حد توقف را برای سر به سر شدن یا سود حاشیه ای به حرکت در می آورند که در اینجا یک تناقض روی می دهد.
حرکت حد توقف در این حالت مشابه این است که جایگاه آن را براساس اعداد اختیاری تعیین کنید. برای بازار مهم نیست که شما در کجا وارد شده اید و در کجا سر به سر می شوید. زمانی که شما به دلخواه خود حد توقف را حرکت می دهید، یک رویکرد تکنیکال محور را رها کرده اید (مگر اینکه سر به سر شدن شما مطابق با یک سطح برجسته تکنیکال باشد).
نباید حد توقف را برای سر به سر شدن و یا سودی جزئی رها کرد و یا تغییر داد. سوالی که باید از خودتان بپرسید این است که اگر من پوزیشن نداشتم و قیمت به سمت سر به سر و یا سود حاشیه ای حرکت می کرد، آیا من آن را به عنوان یک ناحیه مهم یا سطح بی اعتبار سازی تلقی می کردم؟
اگر جواب این سوال خیر باشد، شما نشان داده اید که خارج شدن از ترید در آن نقطه تنها یک تصمیم شانسی و اختیاری بوده است. در عوض، حد توقف باید تا جایی برود که مسلم شود که شما در ترید خود اشتباه کرده اید. اگر شما در نقطه خاصی وارد معامله شوید باید قادر به تعیین این باشید که در فلان نقطه ترید من توسط بازار باطل می شود و باید از معامله خارج شوم. اگر نتوانید چنین کاری را انجام دهید، نباید اصلا وارد معامله شوید.
به طرح ترید خود باور داشته باشید و اجازه دهید که بازار به شما ثابت کند که در معامله اشتباه کرده اید که این با برخورد قیمت به سطح توقف انجام می شود. حرکت همیشگی و بدون فکر به سمت سر به سر شدن نوعی ترید تنبلانه است که شما را از تحلیل تکنیکال خودتان دور می کند.
۴- تنظیم حد توقف در جیب های نقدینگی
ساختار های قیمتی معینی وجود دارند که معمولا قبل از این که بازار برعکس شود، مورد هجوم قرار می گیرند. از گذاشتن حد ضرر دقیقا در بالا و پایین قله ها و کف های کلیدی خودداری کنید زیرا احتمال دارد که بازار قبل از برگشتن از این نواحی بگذرد. شما می توانید خودتان این تمرین را انجام دهید، یک نمودار قیمت از بازاری که در آن ترید می کنید را باز کنید و نقاط نوسان کلیدی و قله ها و کف ها را مشخص کنید. خواهید دید که در اکثر موارد قیمت قبل از بازگشت از این سطوح می گذرد. تریدر هایی که حد ضرر را در بالا و پایین این ساختار ها تعیین کرده اند، قبل از برگشت بازار از معامله خارج می شوند.
چگونه از خودتان در برابر شکار شدن محافظت می کنید؟ روش آسانی برای انجام آن وجود ندارد و دلیل اهمیت موضوع نیز همین است. اگر شما به قیمت توجه نکنید و زمانی که به این نواحی کلیدی نزدیک می شود آن را تحت نظر نگیرید، احتمالا گرفتار این اشتباه خواهید شد. این توصیه را می توان به این صورت خلاصه کرد که نباید حد توقف را در جا هایی واقعا واضح قرار داد.
نقاط نوسانی عمیق و واضح، مرز های محدوده ای و نقاطی که برای همگان قابل تشخیص هستند، همیشه در تلاش برای نقدینگی مورد هدف قرار می گیرند زیرا از آنها به عنوان نقاط مرجعی برای ترک کردن سفارش ها استفاده می شوند. پس کمترین کاری که برای خود می توانید انجام دهید این است که فضایی را مابین این سطوح و حد توقف خود قرار دهید تا به قیمت اجازه دهید که بدون خارج کردن شما از معامله از این سطوح گذر کند. پس مخصوصا اگر بازاری که شما در آن کار می کنید اغلب خیزش هایی را تجربه می کند، به آن فضای کافی برای تنفس بدهید و از قرار دادن حد توقف دقیقا در این نقاط اجتناب کنید.
۵- هرگز حد توقف خود را حرکت ندهید
همچنان که قبلا گفته شد، هدف از قرار دادن حد توقف محافظت از اکانت شما در زمانی است که ایده ترید شما صحیح در نمی آید. اما زمانی که بازار به شما ثابت کرد که ایده ترید شما ممکن است صحیح باشد، این حد توقف را باید برای محافظت از سود کسب شده مورد استفاده قرار داد. در اینجا ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که آیا این تناقض نیست؟ چون قبلا گفته شد که حد توقف را نباید حرکت داد. باید گفت که در این قضیه تناقضی نیست. این حرکت کور کورانه و بدون توجه به تحلیل تکنیکال است که نباید انجام شود اما اگر حد توقف را وقتی که بازار ثابت می کند، حرکت دهید در واقع همان حرکت در جهت مورد انتظار می باشد. این یک تصمیم بر اساس تحلیل تکنیکال و روشی برای حفظ سود شما در حالی است که قیمت به سمت هدف می رود.
تفاوت این دو باید واضح باشد. اولی یک تصمیم احساسی است اما دومی تصمیم بر اساس تحلیل تکنیکال است تا اینکه سود خود را در حرکت قیمت به سمت هدف حفظ کنید. به عنوان مثال، حرکت دادن حد توقف بعد از یک کندل حرکتی فشاری در جهت مورد انتظار که ثابت می کند که خریداران یا فروشندگان وارد آن ناحیه شده اند، امری رایج است. چنین قیمتی دلیلی واقعی برای برگشت به بالا یا زیر آن سطح ندارد. این بسیار متفاوت از حرکت احساسی قبلی است.
منظور از حرکت دادن حد توقف بالا بردن آن در زمان خرید و پایین آوردن آن در زمان فروش است و این زمانی روی می دهد که قیمت به سمت هدف شما حرکت می کند. دلیل این امر نسبتا آسان است؛ بازار التزامی برای برخورد دقیق به هدف شما را ندارد و با حرکت دادن حد توقف مانع از این می شوید که یک معامله سودآور سر به سر شود و یا وارد ضرر شود.
مثال بالا را در نظر بگیرید. وقتی وارد این معامله می شوید نسبت پاداش به ریسک شما ۲ به ۱ می باشد. فرض کنید همچنان که قیمت افت می کند شما نیز شروع به حرکت دادن حد توقف برای سر به سر شدن یا سود حاشیه ای می باشید. قیمت به هدف شما نزدیک می شود اما دقیقا به آن نمی رسد و برعکس می شود. در آن نقطه شما باید دوباره نسبت پاداش به ریسک خود را مقایسه کنید و ببینید که آیا این نسبت منطقی است.
همچنان که در مثال می بینید اگر حد توقف را حرکت ندهید، ریسک پس دادن سود به بازار موجود خواهد بود. به عبارت دیگر، اگر اصلا حد توقف خود را حرکت ندهید، تناسب پاداش به ریسک شما در صورتی که قیمت به هدف برخورد نکند و برگردد بسیار نامناسب می شود. چیزی بنام ترید رایگان وجود ندارد و این در واقع پولی است که شما به بازار پس می دهید. همان طور که گفته شد، بازار التزامی برای برخورد به هدف شما ندارد. اگر انتخاب هدف شما عیب و نقص داشته باشد که اغلب هم همین طور است، حرکت دادن حد توقف برای شما سودآور خواهد بود.
متکبر نباشید، واقعا از دست دادن یک ترید خوب تنها به این دلیل که شما می خواهید دقیقا به هدف برسد، احمقانه است. بازار چیزی به شما بدهکار نیست و اهمیت نمی دهد که هدف دقیق شما چقدر است. زمانی که ترید پیشرفت می کند، پویایی و حرکت حد توقف نیز باید موجود باشد. در سراسر ترید باید نسبت پاداش به ریسک خوبی را حفظ کنید و هنوز هم می توانید در بازار بدون سازمان دادن نقاط دقیق هدف سود کنید.
نتیجه گیری
ممنون که تا به حال خواندن این نوشتار را ادامه داده اید. امیدوارم که چیز های جدیدی را یاد گرفته باشید و در استفاده از حد ضرر اعتماد به نفس کافی را پیدا کرده باشید. اگر در همه نقاط زمینه بازگشت وجود دارد به این دلیل است که بازار چیزی به شما بدهکار نیست. باید در مدیریت ریسک محتاط بود و در استفاده از حد ضرر نیز عاقلانه عمل کرد. در این صورت می توانید به ترید سودآور برسید و لازم نیست که ترید های شما بسیار دقیق باشند.